Fibromialgia to choroba związana z zaburzeniami w odczuwaniu bólu. U pacjentów obserwuje się niższe stężenie substancji za nie odpowiedzialnych, takich jak serotonina. Obszar mózgu, który odczytuje bodźce związane z bólem, odpowiada również za takie funkcje, jak reagowanie na stres, odporność i sen, co może wyjaśniać towarzyszące chorobie symptomy. Szczególnie istotnym objawem jest zakłócenie fazy snu, podczas której odbywa się regeneracja organizmu. Konsekwencją tego jest nieprzemijające uczucie zmęczenia w ciągu dnia.

Symptomy

Fibromialgia charakteryzuje się długotrwałym (dłuższym niż 3 miesiące) ogólnym bólem stawów i mięśni. Na początku może być to ból jednej okolicy, następnie zajmujący większe obszary po obu stronach ciała. Typowy jest ból krzyża i szyi oraz większych stawów. Rano oraz przy wykonywaniu jednostajnych czynności dolegliwości są bardziej odczuwalne. Ponadto, na ciele chorego występują tzw. punkty tkliwe, nadmiernie wrażliwe na ucisk.

Poza tym fibromialgii towarzyszą następujące dokuczliwe symptomy:

• zmęczenie,
• brak koncentracji i trudności z zapamiętywaniem,
• osłabienie mięśni i niechęć do aktywności fizycznej,
• zaburzenia snu i niepokój,
• uczucie sztywności ciała,
• zaburzenia nastroju i depresja,
• nadwrażliwość na zmiany pogody, hałas, intensywne światło,
• ból głowy,
• migreny,
• zespół jelita drażliwego,
• zespół niespokojnych nóg.

Z powodu wielości i różnej natury objawów, fibromialgia jest trudna do zdiagnozowania od razu, dlatego pacjenci wielokrotnie odwiedzają lekarzy specjalistów z różnych dziedzin, zanim trafią do reumatologa.

Niestety chorzy często wpadają w błędne koło dolegliwości – przykre objawy powodują, że tracą chęć na jakąkolwiek aktywność, co powoduje poczucie bezradności w stosunku do swojej pogarszającej się sprawności fizycznej i psychicznej.

Przyczyny zachorowań

Na fibromialgię cierpi od około 2% do 10% ludzi, przy czym kobiety są dziesięciokrotnie bardziej podatne na zachorowanie. Ryzyko wystąpienia choroby wzrasta z wiekiem. Fibromialgia najczęściej pojawia między 30. a 50. rokiem życia.

Do głównych przyczyn wystąpienia fibromialgii zalicza się: podatność genetyczną (u osób spokrewnionych ryzyko zachorowania jest 8 razy wyższe), czynniki psychiczne takie jak stes, niezadowolenie z pracy, urazy psychiczne czy też niska samoocena, zakażenia (np. boreliozą, HCV, HBV, HIV) lub inne choroby (choroby reumatyczne, toczeń, choroba Hashimoto).

Leczenie

Jeśli zauważysz u siebie objawy choroby, koniecznie zgłoś się do lekarza. Wczesna diagnoza przynosi lepsze rezultaty leczenia i zapobiega rozwojowi choroby. Specjalista reumatolog identyfikuje schorzenie na podstawie charakterystycznych objawów oraz poprzez wykrycie nadmiernej wrażliwości przynajmniej 11 z 18 „punktów tkliwych”.

Leczenie fibromialgii polega na zastosowaniu zarówno środków farmakologicznych (przeciwbólowych, przeciwdepresyjnych, rozluźniających mięśnie, przeciwpadaczkowych), jak również terapii ciepłem i zimnem, ćwiczeń usprawniających, technik relaksacyjnych, psychoterapii. Ważnym elementem leczenia jest odpoczynek i wyeliminowanie sytuacji powodujących stres (niekiedy może być to zmiana pracy, rezygnacja z niektórych zobowiązań). Kolejną istotną sprawą jest higiena snu – chodzenie spać o stałej porze, ograniczenie spożywania kofeiny.

Efektywność leczenia można zaobserwować u pacjentów, gdy natężenie bólu się zmniejsza, aktywność wzrasta, a kondycja psychiczna i fizyczna znacznie się polepsza. Fibromialgia charakteryzuje się naprzemiennymi okresami nasilenia i złagodzenia symptomów, dlatego niezwykle ważne jest utrzymanie dobrych nawyków stosowanych w czasie leczenia (relaks, unikanie stresu, uregulowany sen, aktywność fizyczna).