Już na początku należy zaznaczyć, że samodzielne interpretowanie badań krwi daje bardzo duże prawdopodobieństwo pomyłki, bowiem każdy pojedynczy wynik, który się w nich znajduje, jest powiązany z przynajmniej kilkoma innymi! Co oznacza, że nieprawidłowość jednego wyniku (np. hemoglobiny) nie oznacza wcale, że w naszym organizmie dzieje się coś złego – nieduże odstępstwa od normy najczęściej nie są żadnym powodem do obaw. Dlatego zanim zaczniemy dostrzegać u siebie wymienione poniżej możliwe przyczyny wystąpienia tych nieprawidłowości, lepiej udajmy się do naszego lekarza rodzinnego, który właściwie je zinterpretuje.
Podkreślamy również, że normy wyników różnią się w zależności od laboratorium i mogą zależeć od takich czynników, jak np. wiek badanego, dlatego należy się kierować informacjami podanymi na wydruku wyników – podane poniżej liczby są tylko jednym z wielu możliwych odniesień. Poznaj elementy morfologii krwi.
Leukocyty (WBC)
Inaczej krwinki białe, budują układ odpornościowy i odpowiadają za ochronę organizmu przed wirusami i bakteriami.
Norma: 4,1 – 10,9 tys./µl (G/l)
Wynik poniżej normy: określany jest jako leukopenia, przyczynami mogą być: niedawno przebyta choroba, zakażenia, wpływ konkretnych leków, choroby szpiku.
Wynik powyżej normy: określany jako leukocytoza, przyczynami mogą być: infekcje, stan zapalny, nadmiar stresu, długotrwały wysiłek fizyczny, białaczka.
Erytrocyty (RBC)
Czyli krwinki czerwone, ich głównym zadaniem jest dotlenianie tkanek.
Norma:
kobiety: 3,9 – 5,6 mln/µl
mężczyźni: 4,5 – 6,5 mln/µl
Wynik poniżej normy: to objaw anemii, która może być spowodowana m.in. utratą krwi (np. przez wrzody, rak jelita grubego), niedoborem żelaza, witaminy B12 lub B9 (kwas foliowy), chorobami nerek.
Wynik powyżej normy: zdarza się niezwykle rzadko i najczęściej spowodowany jest niedostateczną ilością tlenu w organizmie, występującą głównie u osób przebywających przez długi czas na dużych wysokościach lub u osób chorujących na przewlekłe choroby płuc.
Hemoglobina (Hb lub HGB)
Jest to białko zawarte w erytrocytach, odpowiadające za ich czerwony kolor. Jego główną funkcją jest przenoszenie tlenu.
Norma:
dla kobiet: 11,5 – 15,5 g/dl
dla mężczyzn: 13,5 – 17,5 g/dl
Wynik poniżej normy: podobnie jak w przypadku erytrocytów, najprawdopodobniej świadczy o anemii.
Wynik powyżej normy: może wskazywać na odwodnienie organizmu (spowodowane np. biegunką lub wymiotami), niektóre choroby serca lub płuc, efekty długiego przebywania na dużych wysokościach, rzadko: na czerwienicę prawdziwą. Zawyżone stężenie hemoglobiny występuje również w krwi palaczy.
Hematokryt (Ht, Hct)
Opisuje, jaką objętość krwi zajmują krwinki czerwone.
Norma:
dla kobiet: 37 – 47%
dla mężczyzn: 40 – 52%
Wynik poniżej normy: wskazuje na anemię (przyczyny te, co przy erytrocytach).
Wynik powyżej normy: przyczyny te same, co przy hemoglobinie.
MCV
To średnia objętość krwinek czerwonych.
Norma: 80 – 97 fl
Wynik poniżej normy: wskazuje na niedobór żelaza.
Wynik powyżej normy: przyczyną może być anemia spowodowana niedoborem witaminy B9 lub B12.
MCH
To średnia masa hemoglobiny w krwince czerwonej.
Norma: 26 – 33 pg
Wynik poniżej normy: może wskazywać na anemię spowodowaną niedoborem żelaza lub na zaburzenia wodno-elektrolitowe.
Wynik powyżej normy: może świadczyć o niedokrwistości nadbarwliwej megaloblastycznej lub marskości wątroby.
MCHC
To średnie stężenie hemoglobiny w erytrocytach.
Norma: 32 – 36 g/dl
Wynik poniżej normy: najczęściej występuje w przypadku anemii spowodowanej niedoborem żelaza.
Wynik powyżej normy: może wskazywać na długotrwałe odwodnienie lub sferocytozę.
Trombocyty (płytki krwi, PLT)
Składnik krwi, odpowiada m.in. za krzepnięcie krwi.
Norma: 150 – 450 tys./ µl
Wynik poniżej normy: może mieć wiele przyczyn, niektóre z nich, to: choroby autoimmunologiczne (np. toczeń), przyjmowanie niektórych leków, niedokrwistość plastyczna, marskość wątroby, białaczka i inne nowotwory dające przerzuty do szpiku kostnego, pierwotna małopłytkowość immunologiczna czy zakażenia wirusami.
Wynik powyżej normy: czyli trombocytoza, spowodowana może być m.in.: stanami zapalnymi, zakażeniami (np. gruźlicą), usunięciem śledziony lub jej nadczynnością, ciążą, niedokrwistością z niedoborów żelaza czy niektórymi nowotworami. Zawyżenie liczby trombocytów może występować również w okresach nadmiernego wysiłku fizycznego czy zdrowienia po urazach lub operacjach, w wyniku których nastąpiła znacząca utrata krwi.
RDW
Anizocytoza, czyli szerokość rozkładu objętości erytrocytów, mierzy zróżnicowanie wielkości erytrocytów.
Norma: 11,5 – 14,5%
Wynik poniżej normy: sygnalizuje anemię.
Wynik powyżej normy: sygnalizuje anemię, może również wystąpić po przetoczeniu krwi.
PDW
Wskaźnik anizocytozy płytek krwi, czyli zróżnicowanie trombocytów pod względem objętości.Norma: 9-17 flWynik powyżej normy: może wskazywać na zaburzenia w produkcji trombocytów.MPV – średnia objętość płytek krwi.
Norma: 8 – 13 fl
Wynik poniżej normy: może wskazywać na niedokrwistość aplastyczną.
Wynik powyżej normy: może być związany z anemią spowodowaną niedoborem żelaza i chorobami, w wyniku których dochodzi do niszczenia płytek krwi (np. małopłytkowość samoistna).
P-LCR
Odsetek płytek krwi o objętości powyżej 13 f.
Norma: 13 – 43%
Wynik powyżej normy: może wskazywać na choroby układu krwiotwórczego.
Neutrofile (NEUT)
To komórki układu odpornościowego należące do granulocytów (rodzaj leukocytów).
Norma:
1,8 – 8 tys./ µl
50 – 70%
Wynik poniżej normy: może mieć wiele przyczyn, np.: stosowanie niektórych leków, kontakt z toksynami, choroby pasożytnicze, infekcje bakteryjne, choroby krwi, leukopenia, choroby wirusowe (np. różyczka, grypa). Może być również spowodowany chemioterapią i radioterapią.
Wynik powyżej normy: może wskazywać na stany zapalne (w tym reumatoidalne zapalenie stawów), infekcje, dnę moczanową, zatrucie lekami lub środkami chemicznymi, choroby mieloproliferacyjne (np. białaczka, czerwienica, nadpłłytkowość). Występuje również przy stosowaniu kortykosteroidów oraz u palaczy.
