Każdemu z nas sporadycznie zdarzy się nie zamknąć drzwi do mieszkania, zostawić włączone światło w łazience lub zapomnieć brzmienia często używanego słowa. Dzieje się tak niezależnie od wieku. Nawet młodzi ludzie miewają kłopoty z pamięcią czy koncentracją, choć są zupełnie zdrowi i sprawni. Problem pojawia się, gdy podobne „wpadki” obserwujemy u siebie lub bliskiej osoby notorycznie. A niełatwo je zignorować, bo zazwyczaj komplikują codzienne życie i nam samym, i osobom z naszego najbliższego otoczenia. Kiedy mamy podstawy sądzić, że te irytujące zaburzenia to pierwsze oznaki demencji?

Choroba wieku podeszłego? Niekoniecznie

Demencja uparcie kojarzy nam się z zaburzeniami pamięci u osób starszych. I rzeczywiście właśnie u nich diagnozowana jest najczęściej (demencja starcza), przeważnie jako konsekwencja choroby Alzheimera. Ale chorują na nią również młodzi ludzie. To dlatego, że bezpośrednią przyczyną demencji jest organiczna choroba mózgu, a ta może rozwinąć się także jako pokłosie urazu, zatrucia, przyjmowania leków, nadużywania alkoholu, utraty równowagi wodno-elektrolitowej czy problemów hormonalnych. By ocenić, czy może dolegać nam demencja (otępienie) lepiej więc skupić się na objawach niż na metryce, bo ta być może nie ma nic do rzeczy.

Demencja czy pseudootępienie?

Otępienie u każdego chorego postępuje inaczej. Czasem objawia się w ograniczonym zakresie i daje o sobie znać z rzadka, nie utrudniając życia pacjentowi i jego rodzinie. W niektórych przypadkach jednak bardzo szybko dochodzi do zaawansowanego stadium demencji. Chory coraz częściej nie potrafi odnaleźć się w swoim środowisku – zapomina słów, nie rozpoznaje przedmiotów i ludzi, ma problem z koordynacją ruchów, nie pamięta drogi do domu, nie potrafi sam o siebie zadbać.

Pierwsze objawy demencji nie są tak drastyczne, zwłaszcza jeśli zaburzenie to rozwija się powoli. Chory zapomina o wielu sprawach, ma kłopoty z organizacją, jest powolny i trudno mu zebrać myśli. Co istotne jednak, jest w pełni świadomy swoich niedomagań i wie, że dzieje się coś niepokojącego. W takich przypadkach ludzie często zapadają na depresję, którą można traktować jako kolejny objaw otępienia.

W sytuacji, gdy podejrzewamy u osoby bliskiej początki demencji, należy jak najszybciej zgłosić się z nią do lekarza. Badania neurologiczne i wywiad psychologiczny pomogą ustalić, czy faktycznie mamy do czynienia z otępieniem i co może być jego podłożem. W niektórych przypadkach pacjent cierpi na pseudootępienie – w rzeczywistości choruje na coś innego, czego symptomy w początkowej fazie przypominają demencję.