Brytfanna to bardzo przydatne naczynie, obowiązkowe w kuchni kogoś, kto gotuje często i ceni sobie sprytne rozwiązania. Na rynku dostępne są różne modele i rodzaje brytfann, ale ta najlepiej sprawdzona i najstarsza to brytfanna żeliwna, zwana też gęsiarką. Jakie są jej zalety?
Mówi się, że brytfanna żeliwa nie ma sobie równych i jest niezniszczalna. To prawda – brytfanny żeliwne są na tyle wytrzymałe i uniwersalne, że często historia pojedynczego naczynia sięga pokoleń wstecz. W brytfannie tego rodzaju potrawę przygotujemy nawet nad otwartym ogniem. Poza tym w domowych warunkach wykorzystamy ją tak jak inne brytfanny.
Brytfanna żeliwna, czyli najstarsza gęsiarka
Żeliwna brytfanna jest używana w kuchni polskiej od wieków. Nie ma bardziej wytrzymałego naczynia do gotowania potraw i choć dziś mamy dostęp do brytfann aluminiowych, stalowych czy ceramicznych, wiele osób wybiera właśnie naczynie żeliwne z ciężką, żeliwną pokrywą. Brytfanna żeliwna w tradycyjnej kuchni polskiej zyskała sobie miano gęsiarki, ponieważ służyła przede wszystkim do pieczenia gęsiny.
Gęsiarkę możemy wykorzystać oczywiście nie tylko do upieczenia gęsi. Uda nam się w niej każdy drób w całości, jak i w porcjach. Poza tym w brytfannie żeliwnej przygotujemy także inne potrawy, w tym wegetariańskie. Sprawdzi się np. do zapiekanek ziemniaczanych i makaronowych, duszenia różnorodnych warzyw, do przyrządzenia gulaszu lub bigosu, do dań z ryb. Jest to naczynie wyjątkowe dla osób, które kochają prostotę i smak dań jednogarnkowych.
Jednocześnie możemy w niej bowiem przygotować mięso, warzywa, ryż i ziemniaki. Wszystko z niewielką ilością tłuszczu, a w efekcie bardzo soczyste i kruche. W brytfannie żeliwnej możemy zarówno dusić, smażyć, jak i piec. W brytfannie żeliwnej wychodzą też ciasta i chleby, które przy okazji nabierają pożądanego kształtu i smaku swojskiego wypieku.
Brytfanna żeliwna – zalety posiadania tego tradycyjnego naczynia
Poza bezdyskusyjną długowiecznością brytfanny żeliwnej, która jest odporna na ścieranie, wilgoć i uderzenia, warto zdawać sobie sprawę z jeszcze kilku jej zalet. Gęsiarka wyjątkowo dobrze trzyma ciepło, a temperatura rozprowadza się po niej równomiernie. Możemy ją wstawić do piekarnika, położyć nad planikiem i umieścić na dowolnej kuchence.
Dzięki ciężkiej pokrywie para wodna nie ulatnia się z naczynia, a wszystkie witaminy i składniki odżywcze pozostają w środku. Wielu ekspertów radzi podczas zakupów zdecydować się na gęsiarkę żeliwną emaliowaną. Warstwa emalii sprawia, że potrawy są jeszcze zdrowsze, bo żywność nie ma kontaktu z żeliwem.
Wady brytfanny żeliwnej
Na niekorzyść gęsiarki może przemawiać jej wyższa cena w stosunku do brytfann wykonanych z innych materiałów. Nie jest to jednak cena zaporowa – dobrej jakości gęsiarkę żeliwną kupimy już za około 250 zł. Gęsiarka ma też swoją wagę – ciężkie jest zarówno same naczynie, jak i pokrywa. Dobrze więc zaopatrzyć się w model z dwoma wygodnymi uchwytami po bokach. Dla gęsiarki znajdźmy też odpowiednie miejsce w kuchni.
Brytfanna żeliwna – do pieczenia chleba
Gęsiarka nadaje się znakomicie do ciast i wypieku domowego chleba. Żeliwne naczynie działa jak mały piec chlebowy i możemy w nim upiec zarówno chleb na drożdżach, jak i na zakwasie. Ciasto w tym przypadku przygotowujemy dokładnie tak samo, jakbyśmy wypiekali je na blasze.
Wyrośnięte wkładamy do mocno już nagrzanej brytfanny żeliwnej i umieszczamy wraz z pokrywą w piekarniku na około 30-40 minut, w temperaturze 250 st. C. Po tym czasie pokrywę ściągamy i pozwalamy dopiec się bochenkowi jeszcze przez około 20 minut.
Dzięki temu chleb pozostanie miękki i będzie miał chrupiącą, popękaną skórkę. Brytfanny i garnki żeliwne nadają się idealnie do wypieku chleba rustykalnego, najbardziej zbliżonego do tradycyjnego bochenka. Idealnie wychodzą w nich tzw. chleby bez zagniatania – o bardzo luźnym cieście, które muszą wyrastać kilkanaście godzin.
