Wake-up stroke to rodzaj udaru następującego tuż po przebudzeniu. Czas trwania objawów jest nieznany. Szacuje się, że wake-up stroke stanowi 20% wszystkich udarów.

Wake-up stroke zawdzięcza swoją nazwę porze dnia, która sprzyja jego wystąpieniu. Przed zaśnięciem organizm w żaden sposób nie sygnalizuje zbliżającego się udaru. Objawy są odczuwalne dopiero rano, tuż po przebudzeniu, jakkolwiek najnowsze badania wskazują, że dają o sobie znać jeszcze w trakcie snu. Do czynników ryzyka zalicza się obturacyjny bezdech senny oraz dobową zmienność pracy serca i ciśnienia tętniczego (z epizodami migotania przedsionków).

Wake-up stroke – objawy

Cechą charakterystyczną wake-up stroke jest brak jakichkolwiek sygnałów ostrzegawczych ze strony organizmu przed zaśnięciem. Udar jest nagły i następuje rano. Objawia się zawrotami i bólem głowy, drętwieniem kończyn, trudnościami z ubieraniem się i pisaniem, problemami z samodzielnym przyjmowaniem pokarmu, poruszaniem się i podnoszeniem przedmiotów. Zaburzona zostaje zdolność komunikacji z innymi. Mogą wystąpić problemy ze wzrokiem.

W przypadku zaobserwowania tych symptomów należy bezzwłocznie zadzwonić po karetkę. Bardzo ważną rolę odgrywa czas. Aby interwencja przyniosła optymalne skutki, powinna zostać podjęta w ciągu 4,5 godziny od wystąpienia pierwszych objawów. Ceną za zwłokę może być trwała niepełnosprawność lub nawet zgon.

Najważniejszy jest czas

W razie wystąpienia udaru należy działać natychmiast. Im szybciej zostanie udzielona pomoc, tym lepiej. Czas odgrywa tu ważniejszą rolę niż przy zawałach mięśnia sercowego. Najlepsze wyniki daje interwencja podjęta w ciągu pierwszych 90 minut. Sprowadza się ona do właściwego rozpoznania objawów, przetransportowania chorego do ośrodka udarowego, błyskawicznej diagnostyki i wszczęcia leczenia.

Co wywołuje wake-up stroke?

Wśród przyczyn wywołujących wake-up stroke wymienia się:

• wzrost ciśnienia tętniczego (o 20-25 mm Hg u dorosłych, o 40-60 mm Hg u osób starszych),
• bezdech senny,
• gwałtowny spadek ciśnienia w nocy.

Są to bezpośrednie przyczyny zablokowania dopływu krwi do mózgu. Wśród czynników zwiększających ryzyko wystąpienia udaru należy wymienić niezdrową dietę, brak aktywności fizycznej, nadwyżkę cukru w organizmie, uzależnienie od nikotyny, nadużywanie alkoholu oraz chroniczny stres.

Jak zapobiec udarowi?

Przede wszystkim należy zdrowo się odżywiać. Godna polecenia jest bogata w tłuszcze roślinne dieta śródziemnomorska. Dla poprawy swojego zdrowia wystarczy jeść 4 porcje warzyw dziennie (40 dag) i 5 porcji produktów zbożowych, np. pełnoziarnisty chleb lub płatki owsiane na śniadanie, a na obiad kaszę gryczaną lub jęczmienną. Słodycze można zastąpić owocami (30 dag).

Jeśli dodać do tego 2 duże szklanki mleka, kawałek sera żółtego, jedna porcję ryby, drobiu lub fasoli, otrzymamy pełny jadłospis na cały dzień.
Ryzyko udaru zmniejszą też zdrowe nawyki, takie jak regularna aktywność fizyczna, kontrolowanie ciśnienia tętniczego, ważenie się (by zachować wagę ciała w normie) czy ograniczanie ilości spożywanego cukru.