Osobowość symbiotyczna, czyli życie nie swoim życiem

Osobowość symbiotyczna, czyli życie nie swoim życiem

Miewają bardzo wysoki poziom empatii, są skłonne do poświęceń na rzecz innych osób, silnie przeżywają cudze stany emocjonalne. Osoby symbiotyczne, bo o nich mowa, z reguły nie potrafią żyć samodzielnie – zawsze muszą mieć przy sobie kogoś, na kim mogą się oprzeć.

Osobowość symbiotyczna, zwana inaczej zależną, stwarza wiele życiowych trudności. Przede wszystkim osoby o charakterze symbiotycznym nie są w stanie stanowić o sobie samych – zwykle potrzebują innych, którymi mogą się podeprzeć, aby ich egzystencja nabrała sensu. U podstaw tego typu zachowań leży lęk o odrzucenie, brak akceptacji, także lęk przed odpowiedzialnością i podejmowaniem samodzielnych decyzji.

Osoby symbiotyczne w relacjach z innymi ludźmi

Ludzie o charakterze zależnym nie potrafią funkcjonować samodzielnie. Żyjąc samotnie, czują się zagubieni, wylęknieni i niezdolni do podejmowania własnych inicjatyw. W relacji z drugim człowiekiem najczęściej stają się stroną uległą, lubią się dostosowywać, a nawet z łatwością przejmują cudze poglądy i upodobania. Utożsamiają się z emocjami innych, co zwykle sprawia, że nie potrafią zawalczyć o siebie w sytuacji konfliktowej i przejmują się w pierwszej kolejności tym, co czuje reszta. Z jednej strony, mają wielką zdolność empatii, lubią pomagać, angażować się w rozwiązywanie czyichś problemów, a jednocześnie o siebie i własne potrzeby dbają na samym końcu. Nie ma w tym zresztą nic dziwnego – zwykle osobowość symbiotyczna sprawia trudność w ich określeniu, a więc i zawalczeniu o siebie. Uniemożliwia rozwinięcie się w pełni własnej tożsamości.

Osoby zależne mają skłonność brać do siebie wszystkie uwagi, nie wykazują racjonalnego osądu rzeczywistości i postrzegają siebie w skrzywiony, uzależniony od postaw oraz emocji innych sposób. Wikłają się nierzadko w związki z ludźmi o silnej osobowości, ale tylko pozornie. Bardzo często to również osobowości symbiotyczne, potrzebujące do funkcjonowania kogoś uległego, kto widzi w nich bohaterów codzienności, alfę i omegę oraz utwierdza ich w przekonaniu o własnej wielkości. Związek dwóch takich osób na samym początku wydaje się spełnieniem marzeń dla obu stron. Partnerzy mają wrażenie, że znaleźli swoje cudowne uzupełnienie i nie mogą się bez siebie obejść. Z czasem do związku wkradają się wzajemne pretensje, poczucie krzywdy, w relacji robi się coraz ciaśniej. Osoba uległa chce być blisko, ale jednocześnie uwolnić się od opresyjnego partnera. Ten z kolei jest teoretycznie silny i zdolny do samostanowienia, niestety potrzebuje na to ciągłego potwierdzenia.

Terapia w przypadku takiej pary może trwać latami i najprawdopodobniej skończy się rozstaniem – gdy partnerzy zrozumieją, że druga strona była wyłącznie receptą na lęki tej pierwszej. Jednak bez terapii osoba z charakterem symbiotycznym już zawsze będzie wikłać się w relacje o tym samym schemacie, a przede wszystkim nigdy nie zadba o swój własny rozwój i tożsamość.

Jak kształtuje się osobowość zależna?

Osobowość symbiotyczna kształtuje się w dzieciństwie, w wyniku patologicznej relacji z rodzicami lub jednym z rodziców. W takim związku dziecko jest ograniczane przez opiekunów w wieku, w którym z naturalnych, rozwojowych pobudek pragnie eksplorować świat i podejmować ryzyko. Gdy rodzic hamuje jego działania, a dodatkowo krytykuje poczynania, które zakładają samodzielność i odseparowanie od opiekunów, umacnia w nim poczucie zależności. Bardzo często w taki właśnie sposób działają nadopiekuńcze matki, które zawsze chcą mieć swoją latorośl przy sobie i nieustannie troszczą się o jej komfort psychiczny w różnych, stresujących sytuacjach. Nie chcąc narażać dziecka na chociażby minimum trudu i niewygody, tak naprawdę podcinają mu skrzydła i odbierają możliwość ukształtowania się samodzielnej osobowości. W dorosłym życiu taka osoba nie wie, czego chce, ani co tak naprawdę lubi, nie ma zainteresowań. Boi się odpowiedzialności za cokolwiek, dlatego jej działania wiążą się z ciągłą potrzebą bycia przy kimś i z kimś.

Vitalogy
ADMINISTRATOR
PROFILE