Nadżerka jest przypadłością, którą lekarze ginekolodzy bardzo często wykrywają w swoich gabinetach. Każdą nadżerkę powinno się obserwować, ale nie każdą trzeba leczyć. Co o tym decyduje? Czy nadżerka daje charakterystyczne objawy i czy zawsze oznacza problem?
Nadżerka – czym jest i jak ją wykryć?
Nadżerka to rodzaj ubytku, który powstaje w obrębie szyjki macicy, gdy nabłonek jej części pochwowej jest zastępowany przez nabłonek gruczołowy, który pokrywa kanał szyjki. W tym przypadku mówimy o nadżerce rzekomej, zwanej ektopią.
Taka nadżerka wymaga zwykle jedynie obserwacji, natomiast zawsze konieczne jest przeprowadzenie badania cytologicznego, które pomoże ocenić stan szyjki macicy i rodzaj zaobserwowanych zmian w nabłonku. Nadżerka ma bowiem mało specyficzny charakter, jest obszarem zaczerwienionym o nieregularnej, bruzdkowanej powierzchni. Tego typu zaczerwienienie mogą jednak powodować także inne stany, dlatego diagnostyka jest niezbędna.
Czy cytologia wystarczy?
Oprócz nadżerki rzekomej wyróżniamy także nadżerkę prawdziwą, która ma już więcej wspólnego ze zmianami patologicznymi i ewentualnym stanem przednowotworowym. Badanie cytologiczne ma na celu wykluczyć nadżerkę prawdziwą. Dalsze badania i zabiegi podejmowane są dopiero w przypadku jej wykrycia lub postawienia innej diagnozy. Lekarz może zadecydować wówczas o przeprowadzeniu kolposkopii, w której obszar szyjki macicy bada się z użyciem mikroskopu.
Cytologia jest natomiast jednym z podstawowych, prostych i nieinwazyjnych badań, na które każda kobieta dbająca o zdrowie powinna udawać się regularnie (maksymalnie co 3 lata). Stanowi ono fundament profilaktyki raka szyjki macicy.
Leczenie nadżerek
Większość nadżerek (tzw. nadżerki rzekome) są obecnie uznawane za stan prawidłowy w obrębie szyjki macicy i nie stosuje się wobec nich żadnego leczenia. Dotyczy to zwłaszcza nadżerek niedających żadnych objawów. Terapię wdraża się dopiero, gdy otrzymamy nieprawidłowe wyniki cytologii, nadżerka łączy się ze stanem zapalnym, powoduje dyskomfort czy plamienia.
Wówczas w pierwszej kolejności wdraża się leczenie przeciwzapalne, a dopiero potem (w razie potrzeby) pacjentka jest kierowana na zabieg.
Obecnie nadżerki eliminuje się najczęściej poprzez wymrażanie, fotokoagulację lub z wykorzystaniem metody laserowej. Stosowane niegdyś elektrokoagulacje, czyli wypalanie nadżerek, nie są już dziś tak powszechne.
Dlaczego powstają nadżerki?
Ryzyko powstania nadżerki zwiększają rozmaite czynniki. Bardziej narażone są na nią kobiety po porodzie, których szyjka jest osłabiona. Przypadłość ta częściej występuje u kobiet, które mają za sobą kilka porodów lub poroniły. Może się także pojawić w wyniku urazu mechanicznego doznanego podczas stosunku.
Warto też pamiętać, że nadżerki są powszechniejsze u kobiet, które cierpią na infekcje sfer intymnych, dlatego tak ważne jest doleczenie każdej z nich i związanych z nimi stanów zapalnych oraz przeprowadzanie regularnych badań kontrolnych w gabinecie ginekologicznym. Nadżerka prawdziwa może być efektem zmian przednowotworowych czy przewlekłego stanu zapalnego.
