Światło przełyku i żołądka oddzielone jest od siebie dzięki pracy mięśnia zwieracza dolnego przełyku. Rozluźnia się on w trakcie przełykania kęsa pokarmu i kurczy tuż po jego połknięciu. Zdarza się jednak, że jego praca jest zaburzona i nie kurczy się on prawidłowo.
Jakie są przyczyny powstawania zgagi?
Sytuacje kiedy praca przełyku jest zaburzona, możemy mieć do czynienia:
- po nadmiernie obfitych posiłkach,
- po spożyciu produktów ostrych i tłustych,
- przy leżeniu tuż po posiłku,
- u kobiet ciężarnych z powodu wzrostu stężenia progesteronu,
- jako działanie niepożądane przy stosowaniu niektórych leków.
Jak rozpoznać zgagę?
Często lekarze stawiają diagnozę na podstawie typowych dolegliwości i objawów. Zdarza się jednak, że wymagana jest pogłębiona diagnostyka. Tak zwanym „złotym standardem” jest pH-metria. Polega ona na mierzeniu pH w przełyku. Jest to możliwe dzięki założeniu przeznosowej sondy, którą należy nosić przez 24 godziny. Na szczęście pacjent nie musi przebywać w szpitalu przez ten czas.
Co daje takie badanie? Jeżeli sonda odnotuje znaczne spadki pH, będzie to oznaczało, że treść z żołądka cofnęła się do przełyku.
Często wykonywanym badaniem jest również gastroskopia (endoskopia), która polega na wprowadzeniu specjalnego aparatu z kamerą do naszego żołądka. Daje to możliwość oceny bieżącego stanu błony śluzowej oraz ewentualnego pobrania jej wycinków do oceny pod mikroskopem. Badanie jest bezbolesne, ale dosyć uciążliwe i nieprzyjemne, trwa od kilku do kilkunastu minut.
Jak leczyć zgagę?
Leczenie może koncentrować się na zwalczaniu przyczyny zgagi lub na łagodzeniu jej objawów. Żeby usunąć problem, często konieczna jest operacja, która naprawia nieprawidłowości w okolicy połączenia żołądkowo-przełykowego. Jednak nie u wszystkich pacjentów jest wskazana.
Skuteczność przynoszą metody zapobiegania wystąpienia zgagi, które opierają się w większości na modyfikacji sposobu życia. Można do nich zaliczyć:
- jedzenie częściej, ale mniej,
- spożycie ostatniego posiłku na 2-3 godziny przed snem,
- spanie na uniesionym wezgłowiu,
- rezygnację z ostrych i tłustych posiłków,
- odstawienie używek: kawy, mocnej herbaty, papierosów,
- spożywanie dużej ilości wody,
- unikanie stresu.
Jeżeli zgaga i palenie w przełyku już się pojawią, warto sięgnąć po preparaty, które zneutralizują kwas żołądkowy i zapewnią natychmiastowe uczucie ulgi. Taki efekt można uzyskać, stosując preparaty zawierające węglan wapnia i węglan magnezu. Substancje te działają miejscowo i nie wchłaniają się do krwiobiegu, dlatego też są bezpieczne dla kobiet w okresie ciąży, które szczególnie narażone są na palenie za mostkiem. Efekt preparatów takich jak Rennie można odczuć już po 2 minutach.
A R T Y K U Ł Z E W N Ę T R Z N Y
Bibliografia:
[1] – Stanisław J. Konturek: Gastroenterologia i hepatologia kliniczna. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2006
[2] – https://www.mp.pl/pacjent/badania_zabiegi/136366,ph-metria-przelyku
