Zatoki przynosowe zatykają się najczęściej w przebiegu infekcji górnych dróg oddechowych, których objawem jest ostry nieżyt nosa. Zapchane, niezdrożne zatoki sprawiają ból i dają pole do dalszych komplikacji zdrowotnych. Aby je udrożnić, możemy stosować wiele różnorakich, domowych i aptecznych metod.

Stany zapalne zatok – skąd się biorą?

Zatoki przynosowe to puste przestrzenie, które mają za zadanie nawilżyć i oczyścić wdychane przez nas powietrze, co dzieje się dzięki obecnemu w nich rzadkiemu śluzowi. W czasie infekcji bakteryjnej, wirusowej czy grzybicznej może rozwinąć się stan zapalny błony śluzowej wyściełającej zatoki.

Objawy takiego stanu są dokuczliwe i mogą ciągnąć się przez wiele tygodni. Najbardziej niekorzystnie na zdrowie i samopoczucie oddziałuje zalegający w zatokach gęsty katar, który ma tendencję do spływania po tylnej ścianie gardła, co powoduje jej podrażnienie, wywołuje kaszel i sprzyja dalszym zakażeniom.

Chorzy na zapalenie zatok narzekają zwykle na uczucie rozpierania w obszarze stanu zapalnego, a także na ból głowy nasilający się podczas zmiany pozycji, zwłaszcza przy schylaniu. Niedrożny nos uniemożliwia oczywiście swobodne oddychanie oraz odczuwanie zapachów, co jest męczące i niekorzystne dla dróg oddechowych. Niedrożne zatoki nie spełniają swojej podstawowej funkcji – oczyszczania i nawilżania wdychanego powietrza.

Przy silnym bólu zatok lub kompletnym zatkaniu nosa często sięgamy po leki przeciwbólowe i przeciwzapalne oraz po krople i spraye zawierające np. xylometazolinę lub pseudoefedrynę. Z zatokami poradzimy sobie także na inne sposoby, które powinny być podstawą przeciwdziałania zapaleniu, niezależnie od stosowanych leków.

Co może pomóc na zatkane zatoki?

Istnieje wiele nieinwazyjnych i pomocnych metod udrożniania zatkanych zatok. Większość z nich możemy stosować w domu. W pierwszej kolejności warto pomyśleć o częstych inhalacjach i oczyszczaniu nosa sprayami lub płukankami z solą fizjologiczną.

Inhalacje również przeprowadzimy z udziałem zwykłej soli kuchennej lub ampułki soli fizjologicznej (jeśli używamy w tym celu nebulizatora). Ponadto warto, przynajmniej od czasu do czasu, przychylić się ku tradycyjnym formom inhalacji parowych, w których nachylamy się nad uprzednio przygotowaną gorącą wodą i nakrywamy głowę ręcznikiem, by móc wdychać unoszącą się parę.

Wystarczy, że woda będzie zawierała sól, ale możemy przygotować też ziołowy napar na bazie ziół przeciwzapalnych, takich jak rumianek, szałwia czy tymianek. Wspomagająco działają też ciepłe kąpiele z wykorzystaniem aromaterapii. Olejki eteryczne dodajemy do kąpieli, rozpuszczając je uprzednio w oleju bazowym i łącząc z solą emską. W aptekach znajdziemy ponadto płyny do kąpieli o statusie wyrobów medycznych, które posiadają już określoną zawartość olejku eterycznego i są przeznaczone np. inhalowania podczas kąpieli małych dzieci.

Ostatnio coraz większą popularnością cieszą się także domowe irygacje. Zabieg irygacji polega na wtłoczeniu do nosa roztworu soli fizjologicznej pod ciśnieniem, który następnie przepływa przez zatkane zatoki i udrażnia je. Irygacje powinniśmy stosować przy udrożnionym nosie i możemy robić to nie tylko w czasie trwania choroby, ale i profilaktycznie.

Zatoki leczymy także ciepłem. Nagrzewanie w różnych formach działa przeciwzapalnie i pomaga wypłynąć wydzielinie. Stosujmy więc kąpiele i inhalacje parowe, ale też przykładajmy na nos ciepłe okłady. Wystarczy dobrze nagrzany ręcznik lub bawełniany woreczek z podgrzaną solą gruboziarnistą. Rozgrzewająco na zatoki działa poza tym masowanie. Niejednokrotnie, gdy pojawia się atak bólu zatok, łapiemy górę nosa między dwa palce i uciskamy. Odruch ten warto przekształcić w rutynowy masaż.

Dobre nawyki, które pomogą udrożnić zatoki

Poza domowymi zabiegami, ulgę w bólu zatok z czasem przyniesie nam praktykowanie korzystnie oddziałujących nawyków. Jeśli chcemy pozbyć się zalegającego w nosie kataru, powinniśmy przede wszystkim dużo pić. Nawadnianie się czystą wodą, sokami owocowymi, ziołami i herbatami wpływa nawilżająco na śluzówkę. Długo utrzymujący się katar jest dokuczliwy szczególnie w nocy – śpijmy więc z głową uniesioną wyżej niż reszta ciała.

Czasem wymaga to podłożenia pod głowę dodatkowej poduszki, ale zapobiega m.in. spływaniu wydzieliny na ścianę gardła. Eksperci polecają też spanie w czapce, co ma zapobiegać ucieczce ciepła. W przypadku powracającego problemu zatok, czapkę warto zakładać częściej także w ciągu dnia. Nie zapominajmy o niej nawet w umiarkowanie chłodne czy wietrzne dni.