Długi, regenerujący sen jest bardzo istotny dla dobrego samopoczucia oraz zdrowia psychicznego.
Zaburzenia na tym tle w ogromnym stopniu wpływają na poziom energii i nastawienie do czekającego dnia, mogą być nawet przyczyną stanów depresyjnych. W obliczu tych faktów warto postawić pytanie, czy między typem osobowości a jakością snu zachodzi jakaś korelacja, a jeśli tak, to jaka?

Badania nad ewentualnym związkiem między typami osobowości a jakością snu były podejmowane z inicjatywy różnych ośrodków naukowych, my jednak skupimy się w poniższym artykule na badaniu najnowszym, czyli tym z 2018 r., przeprowadzonym przez psychologów skupionych wokół University of Montpellier oraz Lowa State University.

Potwierdziło ono wyniki poprzednich badań, które wykazały silny związek między konkretnymi cechami charakteru a zaburzeniami snu.
Okazało się, że osoby o wysokim poziomie neurotyczności częściej borykały się z zaburzeniami snu niż ekstrawertycy doświadczający na co dzień pozytywnych emocji. Psycholodzy poznali także odpowiedź na pytanie, czy zmiana w jakości snu może zapoczątkować zmiany osobowościowe.

Opis badania

Naukowcy opierali się na pięcioczynnikowym modelu osobowości (czyli na tzw. Wielkiej Piątce), który zakłada, że osobowość można opisać za pomocą pięciu cech:

• neurotyczności, czyli tendencji do przeżywania negatywnych emocji,
• ekstrawersji, czyli tendencji do doświadczania pozytywnych emocji i czerpania energii z interakcji towarzyskich,
• otwartości na doświadczenie, obejmującej kreatywność i ciekawość świata,
• ugodowości, czyli skłonności do unikania konfliktów,
• sumienności, samodyscypliny i poczucia odpowiedzialności za swoją pracę.

W badaniu wzięły udział cztery grupy składające się z osób w średnim wieku i starszych. Aby sprawdzić ewentualną zależność między uzyskanymi wynikami a przynależnością kulturową, w jednej z grup umieszczono samych Japończyków. Wykorzystano dwa rodzaje testów osobowości: Midlife Development Inventory oraz Big Five Inventory.

Badani wypełnili kwestionariusz zawierający pytania dotyczące jakości ich snu, np.: „Jak często miewa Pani/Pan problemy ze snem?” czy „Jak często ma Pani/Pan problemy z zasypianiem?”. Uwzględniono nie tylko cechy charakteru i jakość snu, ale również takie zmienne jak wiek, płeć czy wykształcenie.

Wyniki

Uzyskane wyniki nie pozostawiają najmniejszych wątpliwości: neurotyczność najtrafniej pozwala przewidzieć jakość czyjegoś snu. Ekstrawertyzm w o wiele mniejszym stopniu jest z nią powiązany. Okazało się też, że osoby odznaczające się dużą sumiennością w wykonywaniu swojej pracy miały lepszy sen niż neurotycy.
Co więcej, zaobserwowano, że zależność między osobowością a jakością snu jest obustronna, to znaczy nie tylko osobowość wpływa na jakość snu, ale również jakość snu wpływa na osobowość. Badani, którzy przez pewien czas doświadczali problemów ze snem, stawali się neurotyczni, bardziej niedbali i mniej ugodowi.

Ewidentny związek między neurotycznością a jakością snu wynika z różnych czynników. Wiadomo na przykład, że wysoki poziom neurotyzmu charakteryzuje osoby cierpiące na rozmaite zaburzenia psychiczne, które objawiają się między innymi bezsennością.

Poza tym neurotycy są skłonni do pesymizmu, często widzą świat w ciemnych barwach. Negatywne myślenie prawdopodobnie w znacznym stopniu wpływa na ich jakość snu. Natomiast ekstrawertycy i osoby o wysokim poziomie sumienności na ogół łatwiej radzą sobie ze stresem, chętniej podejmują aktywność fizyczną, co niewątpliwie nie pozostaje bez wpływu na nocny odpoczynek.