Zdrowe i mocne kości, lepsza odporność czy prawidłowa praca układu nerwowego to jedne z licznych funkcji, jakie pełni witamina D w organizmie. Jest niezbędna do prawidłowego rozwoju dziecka i wpływa na sprawność całego organizmu. Jej niedobory u dzieci mają poważne konsekwencji, m.in. w rozwoju krzywicy czy schorzeń autoimmunologicznych.
Jaka jest rola witaminy D w organizmie? Co wpływa na poziom witaminy D? Dlaczego tak ważna jest witamina D dla dzieci?

Ważna rola witaminy D dla prawidłowego rozwoju dziecka

Witamina D jest niezbędna do właściwego rozwoju i funkcjonowania układu kostnego. Sprzyja lepszej absorpcji wapnia do kości i bierze udział w regulacji gospodarki wapniowo-fosforanowej. [1]
Pomaga utrzymać odpowiedni poziom mineralizacji kości. Wszystkie te działania sprawiają, że witamina D jest niezbędna w utrzymaniu zdrowych i gęstych (a tym samym – odpornych) kości. [1]
Dodatkowo pobudza różnicowanie się komórek, co jest jednym z kluczowych procesów na etapie rozwoju organizmu.
Witamina D [1] :

• sprzyja lepszej odporności i łagodzi stany zapalne,
• wpływa na dobrą kondycję układu nerwowego,
• zmniejsza ryzyko chorób serca w przyszłości.

Jej niedobory wiążą się ze zmęczeniem, obecnością stanów depresyjnych [2] czy osłabieniem mięśni szkieletowych. Niedobór witaminy D może prowadzić także do krzywicy i chorób autoimmunologicznych. [1]

Niska synteza skórna witaminy D

Witamina D powinna być dostarczana z dwóch źródeł [2] :

• żywności,
• na skutek naturalnej syntezy pod wpływem promieni słonecznych.

Co istotne, synteza endogenna (przez skórę) jest znacznie efektywniejsza niż podaż witaminy D wraz z pożywieniem. Niestety ze względu na różne czynniki, naturalna produkcja witaminy D3 jest znacznie utrudniona, co wiąże się z koniecznością jej dodatkowej suplementacji. [2]

Zbyt krótkie przebywanie na słońcu

Aby doszło do syntezy witaminy D3, należy przebywać na słońcu przez określoną ilość czasu. W przypadku dzieci i młodzieży jest to trudne z kilku powodów. Przede wszystkim, dzieci dużą część dnia spędzają w pomieszczeniu, np. w szkole lub przedszkolu, co utrudnia kontakt z promieniami słonecznymi. [3]

Dodatkowym utrudnieniem są kremy z filtrem powyżej SPF15 oraz ciemna barwa skóry, utrudniająca wnikanie promieni słonecznych. U noworodków, niemowląt oraz dzieci do 3. roku życia nie zaleca się zupełnie ekspozycji na słońce, w związku z tym dostarczenie witaminy D w ten sposób staje się niemożliwe. [3]

Zanieczyszczenie powietrze

W naturalnej syntezie witaminy D jest kilka przeszkód, wynikających ze specyfiki środowiska, w którym się funkcjonuje. Jedną z nich są zanieczyszczenia powietrza, utrudniające prawidłową syntezę skórną. [3]

Klimat

Czynnikiem wpływającym na skórną syntezę witaminy D jest panujący klimat. W Polsce słonecznych dni jest mało, a synteza skórna może być skuteczna jedynie w okresie wiosenno-letnim. Między godziną 10. a 15. istnieją najlepsze warunki do przenikania promieni słonecznych przez skórę. [3]

Większe zapotrzebowanie na witaminę D ze względu na wiek

Rozwój dziecka wiąże się jednocześnie z większym zapotrzebowaniem energetycznym oraz potrzebą uzupełniania podaży różnych składników odżywczych. Dzieci w okresie rozwoju mają zwiększone zapotrzebowanie m.in. na witaminę D3, co wiąże się z kształtowaniem młodego organizmu. [4]

Norma witaminy D3 u niemowląt wynosi 400 IU na dobę do 6. miesiąca życia i 600. IU do 12 miesiąca życia. U dzieci w okresie 1-10 lat dzienna dawka mieści się w granicach 600-1000 IU na dobę (jest mniejsza, jeśli dziecko w okresie maj-wrzesień korzysta również z naturalnej syntezy), a u młodzieży w okresie 11-18 lat, dawka ta wynosi 800-2000 IU na dobę. [3]

Bibliografia:

1. Dittfeld A., Gwizdek K., Koszowska A. i in., Wielokierunkowe działanie witaminy D, Ann. Acad. Med. Siles. 2014, 68.
2. Gawryś J. i inni, Sezonowe zmiany stężenia witaminy D i ich wpływ na jej suplementację, Kosmetologia Estetyczna, 6, 2016.
3. Rusińska A., Płudowski P., Walczak M. i in., Zasady suplementacji i leczenia witaminą D – nowelizacja 2018 r., Postępy neonatologii 2018;24.
4. Piekara A., Kucharczyk M., Błaszczyk J. i in., Suplementy diety dla dzieci: skład, przeznaczenie i forma, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, nr 461.

ARTYKUŁ ZEWNĘTRZNY