Okres letni to czas, gdy jesteśmy narażeni na groźne ataki żądlących owadów. Nie wszyscy jednak wiedzą, jak zachować się w przypadku takiego niechcianego kontaktu z insektem oraz czy istnieją możliwości, aby mu zapobiec. Wszystkie wątpliwości rozwiewamy poniżej.

Przed czym mam się chronić?

Aby prawidłowo zachować się po użądleniu owada i nie wyrządzić sobie krzywdy, należy zacząć od określenia z jakim insektem mieliśmy do czynienia. I tak, najpopularniejsze w Polsce użądlenia są zadawane człowiekowi przez:

• Pszczoły
  Choć pszczoły do agresywnych owadów raczej nie należą, zdarza im się zaatakować człowieka. Dzieje się to zwłaszcza, gdy ten znajduje się w pobliżu ich gniazda, które starają się za wszelką cenę ochronić. W obronie ula pszczoła jest gotowa ponieść śmierć – żądli bowiem tylko raz, po czym umiera. Niestety, jedno użądlenie rozsiewa zapach jadu, który do ataku prowokuje inne pszczoły.

  Pszczoły najczęściej atakują najwyżej położone i zaciemnione miejsce na ciele człowieka, co w praktyce oznacza, że wlatują między włosy i żądlą w głowę, powodując jej ostry ból.

• Osy
  Inaczej sprawa ma się z osami, które są bardziej agresywne od pszczół i potrafią żądlić kilka razy pod rząd. Zawsze należy też pamiętać o tym, że osy „działają grupowo”, a zabicie jednej może spowodować atak innych, które zostają przywołane za pomocą wydzielających się z osy, którą zabiliśmy chemikaliów. Pozostałe osy również żądlą ofiarę.
• Szerszenie
  Niebezpieczne są także użądlenia szerszeni. Te owady są dość proste do rozpoznania, są bowiem większe od pszczół i os – mają ok. 3 cm długości. Ukąszenia szerszeni są szczególnie niebezpieczne ze względu na dużą dawkę jadu, którą traktują swoje ofiary.

Jak postąpić w razie użądlenia?

Nie wpadaj w panikę
Pierwszą i podstawową sprawą, jaką musisz wiedzieć jest ta, że po użądleniu owada nie należy wpadać w panikę, gdyż zdrowy, nieuczulony na jad człowiek, może przeżyć wielokrotny kontakt z żądłem.

• Zastanów się, co Cię użądliło
  Przyswój informacje opisane powyżej i w razie użądlenia kieruj się nimi. Pomoże Ci to ustalić plan działania i uchronić się przed ewentualnym atakiem kolejnych owadów.
• Usuń żądło
  W przypadku ukąszenia pszczoły, żądło należy w miarę szybko usunąć ze skóry, jednak, co niezmiernie istotne, nie należy robić tego palcami, aby nie wpuścić pod skórę większej dawki jadu. Jak to możliwe?

  Podczas użądlenia, wraz z żądłem, pszczoła zostawia w skórze człowieka również zbiornik z jadem, którego tylko niewielka ilość przenika pod skórę. Jeśli natomiast naciśniemy zbiornik palcem, wyleje się z niego więcej jadu. Najlepiej więc żądło ze skóry zeskrobać lub zdrapać paznokciem albo innym nadającym się do tego przedmiotem, który mamy pod ręką, np. pęsetą.
  Kiery użądli nas osa, najczęściej nie zostawi nam w skórze żądła, chyba, że złamie się ono podczas ataku. W takim wypadku, postępujemy podobnie, jak z żądłem pszczoły.

• Zdezynfekuj miejsce użądlenia
  Owady mogą przenosić groźne bakterie chorobotwórcze, dlatego, po wyjęciu żądła, delikatnie przemyj zranione miejsce letnią wodą z dodatkiem mydlin.
• Zneutralizuj działanie jadu
  Aby zneutralizować działanie kwasu mrówkowego, który znajduje się w jadzie owadów, zastosuj na miejsce użądlenia okłady. Działanie jadu i jego „rozchodzenie się” po ciele zneutralizują okłady z:

  – kostek lodu (owiń je w ściereczkę lub chusteczkę i przykładaj do bolącego miejsca, staraj się to robić przez ok. pół godziny),
  – sody oczyszczonej,
  – rozgniecionej i posypanej na miejsce użądlenia aspiryny (chyba, że nie możesz jej przyjmować ze względu na uczulenie na kwas acetylosalicylowy).

Uwaga!
Powyższe porady dotyczą osób, u których nie stwierdzono objawów uczulenia na jad owadów. Zwykle, u takich zdrowych osób, po użądleniu owada na kilka godzin pojawia się obrzęk miejsca użądlenia i ból. Jeśli objawy te nie ustępują lub się nasilają, prawdopodobnie, mamy do czynienia z osobą uczuloną. Może tak być nawet, jeśli nigdy wcześniej nie stwierdzono u niej objawów alergii.

Osoby uczulone na jad owadów, niepokojącymi objawami zareagują natychmiast po użądleniu. Objawy te, to najczęściej:

• wysypka, pokrzywka,
• nudności, wymioty, ogólny rozstrój żołądka,
• chrypa,
• gorączka,
• zawroty głowy,
• utrata przytomności,
• nadmierna bladość skóry,
• spadek ciśnienia krwi,
• uczucie ściskania klatki piersiowej,
• kłopoty z oddychaniem,
• obrzęk policzków, oczu, języka i szyi.

Pamiętaj!
Przy podejrzeniu uczulenia należy niezwłocznie wezwać pomoc lekarską, która jest dostępna zawsze pod numerami telefonu 112 lub 999 oraz zastosować okład z lodu lub odpowiednie leki, jeśli osoba uczulona jest świadoma swojej alergii i przygotowana na ewentualny atak owada.

Nie kuś losu

Najlepiej jednak będzie, jeśli w ogóle nie będziemy musieli korzystać z opisanych powyżej rad. Aby tak się stało, warto przestrzegać podstawowych zasad zachowania, które nie powinno w żaden sposób prowokować owadów do ataku. Co więc robić, a czego unikać, aby nigdy nie paść ofiarą insekta?

• nie perfumuj się zbyt mocno – silny zapach, szczególnie o kwiatowej nucie, działa na owady niczym płachta na byka,
• podczas picia napojów latem i na świeżym powietrzu sprawdzaj, czy na szklance, puszcze lub w butelce nie siedzi owad, sprawdzaj też, czy nie wpadł do napoju,
• na letni odpoczynek na łonie natury nie wybieraj łąk, na których rośnie koniczyna – to roślina miododajna, która przyciąga pszczoły,
• podczas pikniku szczelnie pakuj jedzenie, aby jego zapach nie przyciągał owadów,
• na wycieczki na łono natury zakładaj białe ubrania – to kolor, który nie przyciąga owadów, białe ubrania noszą pszczelarze,
• podczas wycieczek nie zakładaj ubrań w kolorach kwiatów lub kwiatowych wzorów – owady do nich lgną,
• nie trzymaj jedzenia, owoców i słodkich napojów na balkonie – to również przyciąga owady, które mogą wlecieć do domu.
• jeśli podczas spaceru lub pikniku natrafisz na gniazdo owadów – spokojnie zmień miejsce przebywania, aby ich nie denerwować,
• jeśli jesteś uczulony, zawsze miej przy sobie odpowiednie środki, które mogą uratować Ci życie, w tym, adrenalinę.