Odkrztuszanie wydzieliny jest najczęstszym czynnikiem wykorzystywanym w podziale kaszlu. Wyróżniamy jego 2 rodzaje: kaszel suchy i mokry. Inny ważny podział opiera się na czasie trwania objawu: o kaszlu przewlekłym mówimy, gdy trwa dłużej niż 8 tygodni. Kiedy kaszel jest groźnym objawem i czy należy się go obawiać?

Przyczyny pojawienia się kaszlu

Kaszel najczęściej związany jest z górnym odcinkiem układu oddechowego (90%). Infekcje wirusowe, astma oraz refluks pokarmowy to częste przyczyny pojawienia się problemu. Pozapłucne pochodzenie kaszlu to przede wszystkim choroby autoimmunologiczne, niewydolność tarczycy oraz idiopatyczny kaszel powysiłkowy lub spowodowany długim przemawianiem. Kaszel wytwórczy jest również nieodłącznym elementem mukowiscydozy, choroby charakteryzującej się zaburzeniem składu wydzieliny dróg oddechowych, co skutkuje jej zaleganiem.

Prawidłowe ustalenie przyczyny kaszlu jest zadaniem trudnym ze względu na złożony patomechanizm wywołujący problem. Dotyczy to szczególnie kaszlu przewlekłego, którego pojawienie się spowodowane jest zazwyczaj nadmiernym pobudzeniem zakończeń nerwowych znajdujących się w drogach oddechowych. Zupełnie innym zagadnieniem jest kaszel psychogenny, którego podstawy fizjologiczne są mocno niejasne.

Kiedy kaszel jest groźny?

Kaszlem, który powinien szczególnie niepokoić, jest kaszel suchy trwający nieprzerwanie dłużej niż 8 tygodni. Kaszel taki, zwłaszcza gdy nie jest wytwórczy, powinien być źródłem niepokoju szczególnie wśród palaczy. Zmiana charakteru kaszlu przewlekłego z mokrego na suchy wśród palaczy tytoniu często jest pierwszym objawem toczącego się w płucach rozrostu nowotworowego. Przewlekły kaszel suchy powinien niepokoić jednak nie tylko palaczy: włóknienie płuc oraz nadciśnienie płucne spowodowane zastojem krwi lub niewydolnością serca to poważne choroby, które objawiają się kaszlem.

Zazwyczaj kaszel nie jest jednak objawem świadczącym o stanie zdrowia niebezpiecznym dla życia. Oprócz przyczyn płucnych oraz autoimmunologicznych za pojawienie się kaszlu może odpowiadać również podaż leków stymulujących odruch kaszlowy np. leków z grupy inhibitorów konwertazy angiotensyny. 

Jak radzić sobie z kaszlem?

Metody leczenia kaszlu powinny opierać się głównie na usunięciu podstawowej choroby. Tak jak metodą na pozbycie się kaszlu związanego z zaleganiem ciała stałego w oskrzelach jest jego usunięcie, tak leczenie kaszlu w przypadku np. inwazji wirusowej dróg oddechowych jest oparte na wspomaganiu organizmu w walce z wirusami. Objawowe leczenie polegające na zmniejszeniu lepkości śluzu dróg oddechowych oraz ułatwiające odksztuszanie wydzieliny możliwe jest poprzez użycie ambroksolu. W przypadku stosowania mukolityków należy jednak pamiętać o konieczności popicia środka oraz powstrzymaniu się przed używaniem leku wieczorem, przed spaniem.

Gdy objaw kaszlu wydaje się niepokojący, długotrwały lub bolesny, należy zgłosić się po profesjonalną pomoc lekarską. Odpowiednia diagnostyka oraz szybkie znalezienie choroby podstawowej często umożliwia skuteczne wyleczenie.

A R T Y K U Ł  Z E W N Ę T R Z N Y